Phân tích trò lừa bịp Rug Pull: Nhận diện rủi ro, tránh bẫy

Trong những năm gần đây, cùng với sự bùng nổ của đầu tư tiền điện tử, các vụ lừa đảo cũng gia tăng. Trong số đó, Rug Pull trở thành một trong những trò lừa bịp phổ biến nhất. Theo thống kê từ các nền tảng dữ liệu, vụ lừa đảo Rug Pull trong năm 2021 đã gây ra thiệt hại khoảng 2.8 tỷ USD, chiếm 37% tổng doanh thu từ lừa đảo tiền điện tử trong năm đó.

Tháng 4 năm 2023, ngành DeFi lại gặp phải một đợt sự kiện Rug Pull, gây thiệt hại hơn 6,2 triệu USD, liên quan đến 32 dự án. Trong đó, BNB Chain bị ảnh hưởng nhiều nhất, thiệt hại khoảng 4,5 triệu USD, chiếm hơn 73%. Ethereum và Arbitrum lần lượt đứng thứ hai và thứ ba, thiệt hại 1,05 triệu USD và 182.000 USD.

Định nghĩa và loại Rug Pull

Rug Pull là một trò lừa bịp trong lĩnh vực tiền điện tử, thường chỉ việc bên dự án đột ngột rút tiền từ quỹ thanh khoản DEX khiến giá coin giảm mạnh, hoặc lợi dụng lỗ hổng quyền hạn để cuỗm tiền của nhà đầu tư và từ bỏ dự án.

Rug Pull chủ yếu có ba loại:

1. Lừa đảo thanh khoản: Nhóm dự án rút hết tiền từ bể thanh khoản, khiến giá trị token giảm xuống bằng không.

2. Lệnh bán giới hạn: Nhà phát triển thông qua mã giới hạn chỉ có thể tự mình bán token, chờ giá tăng lên sau đó bán ra để thu lợi.

3. Đổ bán: Các nhà phát triển bán ra một lượng lớn token trong thời gian ngắn, dẫn đến giá giảm mạnh.

Nhận diện 6 tín hiệu cảnh báo Rug Pull

1. Danh tính của đội ngũ phát triển không rõ ràng hoặc ẩn danh

2. Không khóa thanh khoản

3. Tồn tại hạn chế lệnh bán

4. Số lượng người nắm giữ token ít nhưng giá tăng vọt

5. Tỷ lệ lợi nhuận bất thường cao

6. Chưa được kiểm toán bởi bên thứ ba

Những lời khuyên bổ sung để tránh Rug Pull

1. Kiểm tra xem hợp đồng có mã nguồn mở và đã qua kiểm toán nghiêm ngặt hay không.

2. Dự án có đảm bảo an toàn và biện pháp khẩn cấp không?

3. Hợp đồng có tồn tại rủi ro chuyển nhượng quỹ người dùng với quyền hạn cao hay không?

4. Quyền hạn của dự án có bị tập trung cao độ hay không, hoặc có sử dụng quản lý nhiều chữ ký, khóa thời gian, v.v.

5. So sánh xem tình hình phát hành token thực tế có nhất quán với bản whitepaper hay không

Thực hiện thẩm định

Nhà đầu tư nên cảnh giác với sự thổi phồng quá mức và tâm lý FOMO, nghiên cứu kỹ nền tảng dự án:

• Xác minh danh tính và hồ sơ nghề nghiệp của các thành viên trong nhóm
• Đọc tài liệu như white paper của dự án, trang web, v.v.
• Tìm hiểu chi tiết hợp đồng thông minh, xác nhận liệu có được kiểm toán bởi bên thứ ba đáng tin cậy hay không
• Đánh giá tính khả thi và bền vững của dự án

Kết luận

Rug Pull đã trở thành một căn bệnh lớn trong lĩnh vực tiền điện tử, gây ra thiệt hại khổng lồ. Các nhà đầu tư nên nâng cao cảnh giác, học cách nhận biết tín hiệu rủi ro, thực hiện đầy đủ quy trình thẩm định. Đồng thời, các bên trong ngành cũng cần hợp tác, tăng cường quản lý và thực thi pháp luật, cùng nhau chống lại các hành vi gian lận, bảo vệ môi trường thị trường lành mạnh và có trật tự.