Phân tích sâu về hệ sinh thái Stablecoin: Từ công nghệ đến thương mại

Hệ thống tài chính toàn cầu đang trải qua những biến đổi sâu sắc. Mạng lưới thanh toán truyền thống đang đối mặt với thách thức toàn diện từ stablecoin do cơ sở hạ tầng lạc hậu, chu kỳ thanh toán kéo dài và chi phí cao. Những tài sản kỹ thuật số này đang nhanh chóng thay đổi mô hình lưu thông giá trị xuyên biên giới, cách thức giao dịch của doanh nghiệp và con đường tiếp cận dịch vụ tài chính của cá nhân.

Trong những năm gần đây, stablecoin đã phát triển liên tục và trở thành hạ tầng quan trọng cho thanh toán toàn cầu. Các công ty công nghệ lớn, nhà xử lý thanh toán và các thực thể chủ quyền đang dần tích hợp stablecoin vào các ứng dụng hướng tới người tiêu dùng và dòng tiền doanh nghiệp. Đồng thời, từ cổng thanh toán đến kênh nạp rút tiền, và các công cụ tài chính mới nổi như sản phẩm lợi suất lập trình, đã nâng cao đáng kể tính tiện lợi của việc sử dụng stablecoin.

Báo cáo này phân tích sâu sắc hệ sinh thái stablecoin từ cả hai góc độ kỹ thuật và thương mại. Nghiên cứu các bên tham gia chính hình thành lĩnh vực này, cơ sở hạ tầng cốt lõi hỗ trợ giao dịch stablecoin, cũng như nhu cầu động lực thúc đẩy ứng dụng của chúng. Ngoài ra, còn khám phá cách mà stablecoin thúc đẩy các kịch bản ứng dụng tài chính mới, cũng như những thách thức mà chúng phải đối mặt trong quá trình tích hợp rộng rãi vào nền kinh tế toàn cầu.

Một, Tại sao chọn thanh toán bằng Stablecoin?

Để hiểu được ảnh hưởng của stablecoin, trước tiên cần xem xét các giải pháp thanh toán truyền thống. Các hệ thống truyền thống này bao gồm tiền mặt, séc, thẻ ghi nợ, thẻ tín dụng, chuyển khoản quốc tế (SWIFT), thanh toán tự động (ACH) và thanh toán ngang hàng. Mặc dù chúng đã trở thành một phần trong cuộc sống hàng ngày, nhưng nhiều kênh thanh toán như cơ sở hạ tầng ACH và SWIFT đã tồn tại từ những năm 70 của thế kỷ trước. Mặc dù có ý nghĩa tiên phong vào thời điểm đó, nhưng ngày nay hầu hết các cơ sở hạ tầng thanh toán toàn cầu này đã lỗi thời và phân mảnh cao. Tổng thể, các phương thức thanh toán này gặp phải những vấn đề như chi phí cao, ma sát cao, thời gian xử lý lâu, không thể thực hiện thanh toán 24/7 và quy trình backend phức tạp. Hơn nữa, chúng còn thường (cần phải trả phí) gói các dịch vụ bổ sung không cần thiết như xác thực danh tính, cho vay, tuân thủ, bảo vệ gian lận và tích hợp ngân hàng.

Thanh toán bằng stablecoin đang giải quyết hiệu quả những điểm đau này. So với các phương thức thanh toán truyền thống, việc sử dụng blockchain để thanh toán và giải quyết đã đơn giản hóa quy trình thanh toán một cách đáng kể, giảm thiểu các khâu trung gian, đạt được tính minh bạch về dòng tiền theo thời gian thực, không chỉ rút ngắn thời gian giải quyết mà còn giảm chi phí.

Các lợi thế chính của thanh toán bằng stablecoin có thể được tóm tắt như sau:

• Thanh toán tức thì: Giao dịch gần như hoàn thành trong chớp mắt, loại bỏ độ trễ trong hệ thống ngân hàng truyền thống.
• An toàn và đáng tin cậy: Sổ cái không thể thay đổi của blockchain đảm bảo tính an toàn và minh bạch của giao dịch, cung cấp sự bảo vệ cho người dùng.
• Giảm chi phí: Việc loại bỏ các khâu trung gian đã giảm đáng kể chi phí giao dịch, giúp người dùng tiết kiệm chi tiêu.
• Toàn cầu: Nền tảng phi tập trung có thể tiếp cận các thị trường mà dịch vụ tài chính truyền thống không đủ khả năng bao phủ (bao gồm cả những người không có tài khoản ngân hàng), thực hiện sự bao trùm tài chính.

Hai, cấu trúc ngành thanh toán Stablecoin

Ngành thanh toán bằng Stablecoin có thể được phân thành bốn cấp độ công nghệ:

1. Lớp đầu tiên: Lớp ứng dụng

Lớp ứng dụng chủ yếu được cấu thành từ các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán (PSP) khác nhau, họ tích hợp nhiều tổ chức thanh toán nạp rút độc lập vào một nền tảng tổng hợp thống nhất. Những nền tảng này cung cấp cho người dùng phương thức truy cập stablecoin tiện lợi, cung cấp công cụ cho các nhà phát triển phát triển trên lớp ứng dụng, và cung cấp dịch vụ thẻ tín dụng cho người dùng Web3.

a. Cổng thanh toán

Cổng thanh toán là dịch vụ xử lý thanh toán an toàn, thúc đẩy giao dịch giữa người mua và người bán.

Các công ty nổi tiếng đổi mới trong lĩnh vực này bao gồm:

• Stripe：Nhà cung cấp thanh toán truyền thống, tích hợp các stablecoin như USDC để thanh toán toàn cầu.
• MetaMask: Bản thân không cung cấp chức năng đổi tiền tệ hợp pháp trực tiếp, người dùng có thể thực hiện các giao dịch nạp/rút thông qua việc tích hợp với các dịch vụ bên thứ ba.
• Helio: 450.000 ví hoạt động và 6000 nhà cung cấp dịch vụ. Với plugin Solana Pay, hàng triệu nhà cung cấp dịch vụ Shopify có thể thanh toán bằng tiền điện tử và ngay lập tức chuyển đổi USDY sang các stablecoin khác như USDC, EURC và PYUSD.
• Một số ứng dụng thanh toán cũng cho phép người dùng sử dụng stablecoin để thực hiện thanh toán, mở rộng thêm các trường hợp sử dụng của stablecoin.

Lĩnh vực nhà cung cấp cổng thanh toán có thể được phân chia rõ ràng thành hai loại (có sự chồng chéo nhất định)

1）Cổng thanh toán hướng tới nhà phát triển; 2）Cổng thanh toán hướng tới người tiêu dùng. Hầu hết các nhà cung cấp cổng thanh toán thường tập trung nhiều hơn vào một loại, từ đó định hình sản phẩm cốt lõi, trải nghiệm người dùng và thị trường mục tiêu của họ.

Cổng thanh toán hướng tới nhà phát triển nhằm phục vụ các doanh nghiệp, công ty công nghệ tài chính và doanh nghiệp cần tích hợp hạ tầng stablecoin vào quy trình làm việc của họ. Chúng thường cung cấp giao diện lập trình ứng dụng (API), bộ công cụ phát triển phần mềm (SDK) và công cụ cho nhà phát triển để tích hợp vào hệ thống thanh toán hiện có, thực hiện tự động thanh toán, ví stablecoin, tài khoản ảo và thanh toán thời gian thực. Một số dự án mới nổi tập trung vào việc cung cấp các công cụ cho nhà phát triển như vậy bao gồm:

• BVNK: Cung cấp hạ tầng thanh toán cấp doanh nghiệp để dễ dàng tích hợp stablecoin. BVNK cung cấp giải pháp API, giúp quy trình diễn ra liền mạch, có nền tảng thanh toán cho giao dịch thương mại xuyên biên giới, cũng như cho phép doanh nghiệp nắm giữ và giao dịch nhiều loại stablecoin và tiền tệ pháp định qua tài khoản doanh nghiệp, còn có dịch vụ thương nhân cung cấp công cụ cần thiết để doanh nghiệp chấp nhận thanh toán bằng stablecoin từ khách hàng. Xử lý hơn 100 tỷ đô la Mỹ doanh thu giao dịch hàng năm, tăng trưởng hàng năm 200%, định giá 750 triệu đô la Mỹ, khách hàng bao gồm các khu vực mới nổi như châu Phi, Mỹ Latinh, Đông Nam Á.
• Iron：Cung cấp API để tích hợp liền mạch giao dịch stablecoin vào doanh nghiệp hiện tại của mình. Nó cung cấp cho các doanh nghiệp kênh nạp và rút tiền toàn cầu, cơ sở hạ tầng thanh toán stablecoin, ví và tài khoản ảo, hỗ trợ quy trình thanh toán tùy chỉnh (bao gồm thanh toán định kỳ, phát hành hóa đơn hoặc thanh toán theo yêu cầu)
• Juicyway: Cung cấp một loạt API thanh toán doanh nghiệp, phát lương và thanh toán hàng loạt, hỗ trợ các loại tiền tệ bao gồm Naira Nigeria (NGN), Đô la Canada (CAD), Đô la Mỹ (USD), Stablecoin Tether (USDT), Stablecoin USD (USDC). Chủ yếu hướng tới thị trường châu Phi, chưa có dữ liệu vận hành.

Cổng thanh toán hướng tới người tiêu dùng tập trung vào người dùng, cung cấp giao diện đơn giản dễ sử dụng, thuận tiện cho người dùng thực hiện thanh toán bằng stablecoin, chuyển tiền và dịch vụ tài chính. Chúng thường bao gồm ví di động, hỗ trợ nhiều loại tiền tệ, kênh nạp rút tiền tệ pháp định và giao dịch xuyên biên giới liền mạch. Một số dự án nổi tiếng tập trung vào việc cung cấp trải nghiệm thanh toán đơn giản này cho người dùng bao gồm:

• Decaf：Nền tảng ngân hàng trên chuỗi, thực hiện tiêu dùng cá nhân, chuyển tiền và giao dịch stablecoin tại hơn 184 quốc gia; Decaf hợp tác với các kênh địa phương bao gồm cả Western Union tại Mỹ Latinh, gần như đạt được chi phí rút tiền bằng không, có hơn 10.000 người dùng Nam Mỹ.
• Meso：Giải pháp nạp rút tiền, tích hợp trực tiếp với thương nhân, giúp người dùng và doanh nghiệp dễ dàng chuyển đổi giữa tiền tệ hợp pháp và Stablecoin, ma sát rất nhỏ. Meso cũng hỗ trợ mua USDC, đơn giản hóa quy trình người tiêu dùng tiếp cận Stablecoin.
• Venmo：Chức năng ví stablecoin của Venmo sử dụng công nghệ stablecoin, nhưng các chức năng này được tích hợp trong ứng dụng thanh toán tiêu dùng hiện tại của mình, cho phép người dùng dễ dàng gửi, nhận và sử dụng đô la kỹ thuật số mà không cần tương tác trực tiếp với cơ sở hạ tầng blockchain.

b. U卡

Thẻ tiền điện tử là thẻ thanh toán cho phép người dùng chi tiêu tiền điện tử hoặc stablecoin tại các thương nhân truyền thống. Những thẻ này thường được tích hợp với mạng lưới thẻ tín dụng truyền thống (như Visa hoặc Mastercard), thông qua việc tự động chuyển đổi tài sản tiền điện tử thành tiền tệ hợp pháp tại điểm bán, tạo ra giao dịch liền mạch.

Dự án bao gồm:

• Reap: Nhà phát hành thẻ châu Á, khách hàng bao gồm Infini, Kast, Genosis pay, Redotpay, Ether.fi và hơn 40 doanh nghiệp khác, bán giải pháp nhãn trắng, chủ yếu dựa vào hoa hồng từ khối lượng giao dịch (ví dụ: Kast 85%-Reap 15%) và hợp tác, có thể bao phủ hầu hết các khu vực ngoài Mỹ, hỗ trợ nhiều chuỗi deposit; vào tháng 7 năm 2024, khối lượng giao dịch đạt $30M.
• Raincards: Nhà phát hành thẻ ở Châu Mỹ, hỗ trợ phát hành thẻ cho nhiều công ty như Avalanche, Offramp, takenos, với đặc điểm nổi bật là có thể phục vụ người dùng tại Mỹ và Mỹ Latinh. Đã phát hành một thẻ doanh nghiệp USDC để thanh toán chi phí đi công tác, văn phòng phẩm và các chi phí hàng ngày khác bằng tài sản trên chuỗi (như USDC).
• Fiat24: nhà phát hành thẻ châu Âu + ngân hàng web3, mô hình kinh doanh tương tự như hai công ty trên, hỗ trợ phát hành thẻ cho các doanh nghiệp như ethsign, safepal; có giấy phép Thụy Sĩ, chủ yếu phục vụ người dùng châu Âu + châu Á, chưa hỗ trợ giao dịch toàn chuỗi chỉ có thể nạp tiền qua arbitrum. Tăng trưởng chậm, tổng người dùng 2w, doanh thu hàng tháng $100K-150K.
• Kast: U-card có tốc độ tăng trưởng nhanh, hiện đã phát hành hơn 10.000 thẻ, 5-6k người dùng hoạt động hàng tháng, khối lượng giao dịch vào tháng 12 năm 2024 là 7 triệu đô la, doanh thu 200.000 đô la.
• 1Money: Hệ sinh thái stablecoin, gần đây đã ra mắt thẻ tín dụng hỗ trợ stablecoin và cung cấp một bộ công cụ phát triển phần mềm để thuận tiện cho việc tích hợp, chưa có dữ liệu.

Có nhiều nhà cung cấp thẻ tiền điện tử, chúng chủ yếu khác nhau về khu vực dịch vụ và các loại tiền tệ hỗ trợ, và thường cung cấp dịch vụ phí thấp cho người dùng cuối để nâng cao tính tích cực trong việc sử dụng thẻ tiền điện tử.

2. Lớp thứ hai: Nhà xử lý thanh toán

Là một cấp độ quan trọng trong công nghệ stablecoin, nhà cung cấp dịch vụ thanh toán là trụ cột của kênh thanh toán, chủ yếu bao gồm hai loại: 1. Nhà cung cấp dịch vụ nạp rút tiền 2. Nhà cung cấp dịch vụ phát hành stablecoin. Chúng đóng vai trò là lớp trung gian quan trọng trong vòng đời thanh toán, kết nối thanh toán Web3 với hệ thống tài chính truyền thống.

a. Nhà xử lý tiền gửi và rút tiền

• Moonpay: Hỗ trợ hơn 80 loại tiền điện tử, cung cấp nhiều phương thức nạp rút tiền và dịch vụ trao đổi token, đáp ứng nhu cầu giao dịch tiền điện tử đa dạng của người dùng.
• Ramp Network: Bao phủ hơn 150 quốc gia, cung cấp dịch vụ nạp và rút tiền cho hơn 90 loại tài sản mã hóa. Mạng lưới này xử lý tất cả các yêu cầu KYC (xác minh danh tính), AML (chống rửa tiền) và tuân thủ, đảm bảo tính tuân thủ và an toàn của dịch vụ nạp và rút tiền.
• Alchemy Pay: Một giải pháp cổng thanh toán hỗn hợp, hỗ trợ trao đổi và thanh toán hai chiều giữa tiền tệ fiat và tài sản tiền điện tử, đạt được sự tích hợp giữa thanh toán tiền tệ fiat truyền thống và tài sản tiền điện tử.

b. Phát hành Stablecoin & Xử lý điều phối

• Bridge: Sản phẩm cốt lõi của Bridge bao gồm API phối hợp và API phát hành, cái trước giúp các doanh nghiệp tích hợp nhiều loại stablecoin thanh toán và trao đổi, cái sau hỗ trợ các doanh nghiệp phát hành stablecoin nhanh chóng. Nền tảng này hiện đã được cấp phép tại Mỹ và châu Âu, và đã thiết lập mối quan hệ đối tác quan trọng với Bộ Ngoại giao và Bộ Tài chính Mỹ, sở hữu khả năng vận hành tuân thủ mạnh mẽ và lợi thế về nguồn lực.
• Brale: Là nền tảng phát hành stablecoin được quản lý tương tự như sản phẩm Bridge, cung cấp API cho việc phối hợp và quản lý dự trữ stablecoin. Có giấy phép tuân thủ ở tất cả các tiểu bang của Mỹ, các doanh nghiệp hợp tác cần phải thông qua KYB (xác minh danh tính doanh nghiệp), trong khi người dùng cần mở tài khoản để thực hiện KYC. Khách hàng của Brale chủ yếu là OG trên chuỗi (như: Etherfuse, Penera, v.v.) và so với Bridge, sự ủng hộ từ các nhà đầu tư và BD có phần kém hơn.
• Perena: Nền tảng Numeraire của Perena đã giảm bớt rào cản phát hành các stablecoin nhỏ thông qua việc khuyến khích người dùng cung cấp thanh khoản tập trung trong một hồ bơi duy nhất. Numeraire áp dụng một mô hình "trung tâm - tỏa ra", trong đó USD* là tài sản dự trữ trung tâm, đóng vai trò là "trung tâm" cho việc phát hành và trao đổi stablecoin. Cơ chế này cho phép nhiều stablecoin gắn liền với các tài sản hoặc khu vực tài phán khác nhau được đúc, đổi và giao dịch một cách hiệu quả, mỗi stablecoin đều kết nối với USD* như những "cánh" tương tự. Thông qua cấu trúc hệ thống này, Numeraire đảm bảo độ sâu thanh khoản và nâng cao hiệu quả vốn, vì các stablecoin nhỏ có thể tương tác qua USD* mà không cần cung cấp hồ bơi thanh khoản phân tán cho mỗi cặp giao dịch. Mục tiêu thiết kế cuối cùng của hệ thống không chỉ là tăng cường sự ổn định giá cả, giảm thiểu trượt giá, mà còn đạt được sự chuyển đổi liền mạch giữa các stablecoin.

3. Tầng thứ ba: Nhà phát hành tài sản

Nhà phát hành tài sản chịu trách nhiệm tạo ra, duy trì và mua lại Stablecoin. Mô hình kinh doanh của họ thường xoay quanh bảng cân đối kế toán, tương tự như