Stabilcoinlerin Çok Boyutlu Sınıflandırma Çerçevesi: Kullanıcı Perspektifinden Yeni Bir Algı

Stablecoin'in global ödemeler, DeFi ve değer saklama gibi birçok alanda geniş bir şekilde kullanılmasının ardından, artık tek bir kavramla tanımlanabilir bir varlık değildir. Farklı kullanıcıların stablecoin'i anlama ve kullanma biçimleri arasında büyük farklılıklar vardır; bu, uluslararası transferlerde ana araç olabilir veya zincir üzerindeki getirilerin temel bileşeni olabilir.

Bu, stabilcoin kullanım senaryolarının kişiden kişiye ve ihtiyaçlara göre değiştiği anlamına gelir. Çeşitli taleplerin etkisiyle, kullanıcı niyetine, risk güvenine ve teknik mimariye dayanan çok boyutlu bir sınıflandırma çerçevesi, stabilcoin ekosistemini anlamanın anahtar noktası haline gelmiştir.

Bu makale, kullanıcı perspektifinden yola çıkarak, kullanıcı hedefleri, risk modeli ve teknik mimari açısından stabilcoin dünyasını yeniden yapılandırmayı ve gerçek anlamda kullanıcı ihtiyaçlarına dayalı, kullanım senaryolarına uyum sağlayan bir stabilcoin algı çerçevesi oluşturmayı deneyecektir.

1. Geleneksel Anlamda Stabilcoin Panorama

Kripto dünyasındaki birçok anlatı içinde, stablecoin her zaman kalıcı bir tema olmuştur.

Geleneksel olarak, piyasa uzun zamandır "ankraj mekanizması" etrafında şekillenir ve stablecoin'leri esasen üç kategoriye ayırır:

1. Fiat teminatlı: USDT ve USDC gibi, 1:1 oranında ABD Doları'na sabitlenmiş, yüksek likidite ve kabul oranına sahip.
2. Kripto teminatlı: DAI ve RAI gibi, aşırı teminatlı ETH gibi varlıklarla sabitlenmeyi sürdürür, merkeziyetsizlik ve sansüre dayanıklılığı vurgular.
3. Algoritmik stablecoin: Daha önce çöken UST gibi, fiyatı kontrol etmek için mekanizma tasarımına ve piyasa beklentilerine bağımlıdır, gerçek varlık teminatına gerek yoktur.

Ayrıca, son zamanlarda dikkat çeken Tether Gold (XAU₮) gibi, altın, euro gibi dolar dışı varlıklara sabitlenmiş stablecoin'ler de bulunmaktadır. Her bir XAU₮ token'ı bir ons altını temsil eder, zincir üzerinde transfer ve fiziksel geri alma desteği vardır, şu anda bir şirket tarafından İsviçre'de kendi inşa ettiği kasada saklanmaktadır ve mevcut pozisyon büyüklüğü 8 milyar dolara ulaşarak dünyanın en büyük özel altın sahibi haline gelmiştir.

Son yıllarda, bu sınıflandırma çerçevesi, stablecoin'leri anlamamız için bir başlangıç noktası sağladı, ancak kullanım açısından, bu tür bir sabitleme mekanizmasına dayalı sınıflandırma yöntemi, aslında giderek artan bir şekilde çeşitli kullanıcıların anlayış ve seçim ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanıyor.

Kritik neden, stablecoin'lerin kullanım alanı genişledikçe, kullanıcıların her zaman zincir üzerindeki işlemciler veya DeFi katılımcıları olmamasıdır. Bu, tek bir sabitleme mekanizması boyutunun, kullanıcıların en çok merak ettiği soruları yanıtlamakta zorlandığı anlamına geliyor: "Bana uygun mu?" "Kullanımı güvenli mi?" "Kullandığım zincirde kullanılabilir mi?"

Örneğin, USDT ve USDC her ne kadar her ikisi de fiat para teminatlı stablecoin olarak sınıflandırılsa da, rezerv yapısı, uyum derecesi ve piyasa güvenilirliği açısından önemli farklılıklar göstermektedir. Aynı zamanda, yeni düzenlemeler (örneğin GENIUS Yasası, MiCA) kullanım ve uyum temelinde sınıflandırma kriterleri olarak öne çıkmakta, bu da geleneksel ayırımların gerçek politika çerçevesiyle eşleşmesini daha da zorlaştırmaktadır.

İkincisi, Yeni Değişkenler Altındaki Stablecoin Sınıflandırma Zorluğu

Son zamanlarda, bir şirketin CEO'su bir röportajda şunları açıkladı: 2020'den bu yana yaşanan ekonomik durgunluk döneminde, bazı gelişen ülkeler ciddi bir darbe aldı ve fiyatların fırlaması, yerel para birimlerinin değer kaybı ve yüksek işsizlik oranları gibi sorunlarla karşı karşıya kaldılar, bu da çok sayıda ailenin mali zorluklar yaşamasına neden oldu. Bu durumda, USDT gibi stablecoin'ler belirli bir ölçüde bu ailelerin ihtiyaçlarını karşıladı ve değer saklama, sınır ötesi para transferi ve günlük ödemelerde kullanıldı.

Bu nedenle, Latin Amerika, Orta Doğu ve Güney Asya gibi bölgelerde birçok kullanıcı, kripto dünyasıyla ilk kez tanışan küresel kullanıcılar haline geldi. Yerel para birimlerinin değer kaybı ve uluslararası para transferlerindeki zorluklar nedeniyle stablecoin kullanıyorlar, bu yüzden öncelikle stabilite, maliyet ve istediği zaman nakit çekebilme imkanına odaklanıyorlar.

Buna karşılık, kripto para yerel kullanıcıları - deneyimli zincir üzerindeki kullanıcılar, arbitrajcılar ve kurumsal düzeydeki traderlar - stabilcoinlere olan ilgileri tamamen farklıdır. Onlar daha çok yerel likidite, protokol destek seviyesi, portföy verimliliği ve arbitraj yolları peşindedirler, yalnızca sabitleme mekanizmasına odaklanmak yerine.

Bu, kullanıcı grubunun farklılaşmasının giderek daha belirgin hale geldiği, stablecoin alanının "fiat teminatı/kripto teminatı/algoritmik sabitleme" geleneksel çerçevesinden çıkması gerektiği ve kullanıcı perspektifinden sınıflandırma mantığını yeniden yapılandırması gerektiği anlamına geliyor. Bu açıdan bakıldığında, stablecoin'lerin "değişimi", esasen kullanıcı ihtiyaçları ile piyasa ekosisteminin birlikte yönlendirdiği bir sonuçtur.

Bu değişim, stablecoin uygulama senaryolarının patlamasını (DeFi staking'den sınır ötesi maaş ödemelerine), kullanıcı grupları ve kullanım ihtiyaçlarının farklılaşmasını (anapara korumadan yüksek getiriliğe) ve makro anlamda düzenleyici çerçevenin gelişimini (AB MiCA'dan ABD GENIUS yasasına) içermektedir. Bu nedenle, kullanıcıların gözünde çoktan birkaç stablecoin dünyasına bölünmüştür:

• Kripto yeni başlayanlar "basit ve güvenli" bir stablecoin'e ihtiyaç duyarlar, böylece fonlarını güvenle saklayabilir ve yavaş yavaş öğrenebilirler.
• DeFi tutkunları "getiri potansiyeli"ne odaklanıyor, stablecoin ile Aave'de borç alıp veriyor ve Curve'de likidite madenciliği yapıyor.
• Deneyimli traderlar, önde gelen borsalarda hızlı bir şekilde değiştirilebilen "üst düzey likidite" arayışındadırlar.
• Küresel kullanıcılar, "düşük maliyetli sınır ötesi ödemeler" konusuna daha fazla önem veriyor; zincir üzerindeki maliyetler ve varış hızı temel göstergelerdir.

Bu geleneksel sınıflandırma sisteminin, günümüzün giderek çeşitlenen talep arka planında, yavaş yavaş geçersiz hale gelmesi kaçınılmazdır.

Kısacası, mevcut Web3 dünyası ve stablecoin alanı için "en iyi" stablecoin yoktur, yalnızca "belirli bir hedefe en uygun" stablecoin vardır.

Üç, çok boyutlu bir stabilcoin dünya görüşü nasıl inşa edilir?

Her kullanıcının kendine en uygun stablecoin'i bulabilmesi için, üç ana eksenden oluşan bir stablecoin sınıflandırma çerçevesi önerilebilir:

Kullanıcı hedefleri (neden kullanıyorlar), risk güveni (ne kadar güvenli), teknik mimari (nerede ve nasıl kullanılıyor) üç boyutundan, her bir stablecoin için net bir profil sunmayı amaçlamaktadır. Bu, kullanıcıların karmaşık senaryolarda dayanaklı bir karar vermelerine yardımcı olacaktır.

1. Kullanıcı niyeti ve mali hedefler (neden kullanılır)

Bu, kullanıcı motivasyonlarına dayalı bir sınıflandırma eksenidir ve stablecoin'lerin kullanım senaryolarını netleştirir, "neden kullanılır" sorusuna doğrudan cevap verir.

Herkesin bildiği gibi, stablecoin'lerin işlevleri çoktan çeşitlenmiştir, farklı senaryolar farklı seçimlere karşılık gelmektedir:

• Ödeme ve değer transferi: Bazı platformların USDT'si gibi, düşük ücret, geniş kapsama alanı, sınır ötesi para transferi için kolaylık sağlar.
• Sermaye koruma ve riskten korunma: USDC gibi, blockchain üzerindeki dolar hesapları veya ayı piyasası koruması için uygundur.
• Gelir üretimi ve zenginlik artışı: USDe gibi, bağlantı mekanizması ve türev ürün hedge modeli ile yerel gelir üretimi.
• Teminat ve kaldıraç kullanımı: DAI, USDC, USDT gibi, DeFi protokollerinde en yaygın kullanılan teminat varlıklarıdır, borç verme ve ticareti kolaylaştırır.

Bu sınıflandırma, kullanıcıların en sık sorduğu sorulara doğrudan yanıt verebilir: X yapmak istiyorum, hangi stablecoin'i seçmeliyim?

2. Risk Durumu ve Güven Modeli (Ne kadar güvenli)

Bu, kullanıcıların seçim yaparken ne kadar risk almayı göze alacaklarını belirler; temel unsurlar arasında rezerv yapısı, denetim durumu, düzenleyici lisanslar vb. bulunmaktadır.

En yüksek katmanda, hükümet düzenlemeleri ve geleneksel finansal sistemle kök salmış itibara sahip banka düzeyi ve düzenlemeye tabi stablecoin'ler bulunmaktadır. Tipik örnekleri USDC ve PYUSD'dir. İkinci sırada, piyasa hakimiyeti ve sistematik olan stablecoin'ler yer alır, örneğin USDT, güveni büyük ağ etkisi ve rakipsiz likiditeden gelmektedir; ancak düzenleyici durumu ve rezerv şeffaflığı tartışmalıdır.

Bir kez daha merkeziyetsiz ve zincir üzerinde doğrulanabilir stablecoin'ler var, örneğin MakerDAO'nun DAI'si, kullanıcılar güvenlerini kamuya açık denetlenebilir kod ve topluluk konsensüsüne, merkezi bir varlığa değil, dayandırırlar. Son olarak, öncü keşifleri temsil eden sentetik varlıklar ve algoritmik olarak yönlendirilen stablecoin'ler var, örneğin USDe, güvenleri karmaşık ekonomik modellere dayanmaktadır ve aynı zamanda henüz uzun süre test edilmemiş yeni risklerle birlikte gelir.

Bir derecelendirme kuruluşu USDC'yi "güçlü", USDT'yi ise "kısıtlı" olarak değerlendirdi ve bu da bu katmanlı çerçevenin gerçek temelini doğruladı.

3. Teknolojik Mimari ve Ekosistem Uyumu (Nerede kullanılır & nasıl kullanılır)

Üçüncü sınıflandırma ekseni, teknik mimari ve ekosisteme odaklanır; bu, stabilcoin'in "nerede ve nasıl kullanılacağını" belirler.

Farklı zincirlerdeki dağıtım yöntemleri, kullanılabilirlik, güvenlik ve maliyet yapılarını belirler; burada yerel ve çapraz zincir dağıtımı arasındaki fark kritik öneme sahiptir. Yerel stablecoin'ler resmi olarak doğrudan ihraç edilir (örneğin, Base üzerindeki USDC) ve daha güvenlidir; çapraz zincir versiyonları ise çapraz zincir köprü mekanizmasına dayanır ve akıllı sözleşme saldırı riski taşır.

İkincisi, bir stablecoin hakimiyetindeki ekosistem, temel uygulama senaryolarını belirler. Örneğin, Ethereum ana ağı yüksek güvenliği nedeniyle daha uygun bir şekilde uzlaşma sağlarken, bazı yüksek performanslı L1'ler düşük maliyetleri ve yüksek hızlarıyla büyük miktarda ödeme ve transfer etkinliği çekmektedir. Bazı Ethereum L2'ler ise düşük Gas ücretleri ve Ethereum ile uyumluluğu sayesinde hızla DeFi etkinliklerinin ana yeri haline gelmektedir.

Bu, kullanıcıların zincir üzerindeki maliyet ve kullanım ihtiyaçlarına göre, farklı ağlar arasında en uygun versiyonu seçebileceği anlamına gelir.

Özet

Stablecoin'in özü, insanlara hizmet eden bir araçtır.

Geleneksel sınıflamadan çok boyutlu dünya görüşüne geçişte, değişen yalnızca sınıflama biçimi değil, aynı zamanda kullanıcıların gerçek ihtiyaçlarını karşılamaktır; bu nedenle evrensel bir stablecoin yoktur, sadece senaryoya uygun stablecoin vardır:

Örneğin, USDC'nin tam tanımı, kullanıcı niyetinde hem "sermaye koruma" hem de "teminat" özelliklerini bir araya getirecektir; risk durumu açısından birinci kademe olarak kabul edilir, "banka seviyesi ve düzenlenmiş"; teknik mimari açısından, birçok ana akım L1 ve L2 üzerinde yerel sürüm sunmaktadır.

Bu, "fiat teminatlı" stablecoin ifadesinden çok daha zengin ve kullanışlıdır; kullanıcıların farklı stablecoin'lerin güvenlik, getiri potansiyeli, birleştirilebilirlik ve işlem verimliliği gibi yönlerini anlamalarına gerçekten yardımcı olabilir ve böylece kendi ihtiyaçlarına göre en akıllıca seçimi yapmalarını sağlar.

Kısacası, stabilcoin'in nihai değerinin, "insanlara hizmet etme" yeteneğinden geldiğine inanıyoruz; bu sadece kripto anlatımının bir türevi olmamalıdır, aynı zamanda kullanıcı varlık yönetim araçları arasında en gerçek olanı olmalıdır.

Web3 dünyasında, en iyi seçim her zaman "kendine uygun" olandır.